Մարտի 22-ին Հայաստանյայց Առաքելական Ս. Եկեղեցու և Ռուս Ուղղափառ Եկեղեցու աջակցությամբ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանում տեղի ունեցավ «Ավանդական արժեքներ, արդի մարտահրավերներ» խորագրով մեկօրյա երրորդ միջազգային համաժողովը: Այն կազմակերպվել էր Աթոս լեռան ռուսական սրբավայրերի աջակցման բարեգործական հիմնադրամի կողմից:
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օրհնությամբ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Հրատարակչական բաժինը լույս է ընծայել Մայր Աթոռի միաբան, Միջեկեղեցական հարաբերությունների բաժնի պատասխանատու Հոգեշնորհ Տ. Շահե ծայրագույն վարդապետ Անանյանի «Քարոզներ և ակնարկներ» ժողովածուն և Ավագ Հարությունյանի հեղինակած «Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի հասարակական և դիվանագիտական գործունեությունը (1918-1920 թթ.)» աշխատությունը:
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օրհնությամբ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Հրատարակչական բաժինը լույս է ընծայել երջանկահիշատակ Վազգեն Ա Պալճյան (1955-1994թթ.) Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի Երկերի ժողովածուի Բ հատորը`«Քարոզներ և խոսքեր» վերնագրով` նվիրված Հայոց 130-րդ Հովվապետի ծննդյան 110-ամյակին:
Հատորում ներառվել են Վազգեն Ա Կաթողիկոսի` տարբեր եկեղեցական տոների և հիշարժան արարողությունների առիթներով հնչած քարոզները, որոնք քաղվել են ցայսօր Վեհափառ Հայրապետին նվիրված ժողովածուներից և «Էջմիածին» ամսագրից:
Ժողովածուն հրատարակության է պատրաստվել Հրատարակչական բաժնի տնօրեն Արժանապատիվ Տ. Արարատ քահանա Պողոսյանի ջանքերով:
Գիրքը տպագրվել է «Սարգիս Գաբրիելյան» հիմնադրամի մեկենասությամբ:
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանին ՀՀ սփյուռքի նախարարությունը նվիրեց իր պատվերով լույս ընծայված և սփյուռքահայ գրողների հրատարակած գրքեր, որոնք հիմնականում Սփյուռքի հիմնախնդիրներին, Հայկական սփյուռքի պատմությանը և Հայոց ցեղասպանությանն առնչվող հետազոտություններ են: Նվիրվող գրականության ցանկում ընդգրկված էին նաև 2010-2016 թթ. հրատարակված «Հայկական սփյուռք» տարեգրքերը:
Նախաձեռնությունն իրականացվել է Մատենադարանի տնօրինության՝ ՀՀ սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանի հետ տարեսկզբին կայացած հանդիպումից հետո, երբ քննարկման արդյունքում որոշվել է երկու կառույցների միջև սերտ համագործակցություն սկսել:
«Վաչե և Թամար Մանուկյան» մատենադարանի նվիրատվությունների շարքն այս անգամ համալրվեց «Զինվորյալ Հոգեվորականներ» Եվ «Զորավոր Սրբեր» գրքերով: Վերջիններս նվիրվել են Հայոց բանակի 25 և ՀՀ ԶՈՒ հոգևոր առաջնորդության 20 ամյակին, լույս են տեսել Լուսինե Թումանյանի աշխատասիրությամբ:
«Զորավոր Սրբեր»-ը բովանդակում է Հայ առաքելական սուրբ եկեղեցու քսանմեկ սրբերի վարքեր, մի մասը զինվորականներ կամ իշխաններ են, մյուսները՝ մեծանուն սրբեր: Գիրքը սկսվում է Միքայել հրեշտակապետի և սուրբ Աստվածամոր վարքերով:
Հայ իրականության ամենահին՝ «Ժամանակ» օրաթերթը նշեց իր 110-ամյա հոբելյանը: Առաջին իսկ հրապարակումներից ու հոդվածներից պարզ էր, որ օրաթերթը միշտ իր ձեռքում է պահելու ճշմարտության ազդակները, քննադատական գրչով բարձրաձայնելու է իրողությունը՝ հնարավորինս լույս սփռելով խավարի մեջ ու ստի վրա:
Կ. Պոլսի «Ժամանակ» օրաթերթի հիմնադրման առթիվ հունվարի 26-ին Հայ Բարեգործական Ընդհանուր Միության երևանյան սրահում տեղի ունեցան Վահան Թեքեյանի, Երուխանի, Ռուբեն Զարդարյանի՝ «Ժամանակ. 100 տարի» մատենաշարով լույս տեսած գրքերի և «Ժամանակ» օրաթերթի կայքէջի հոբելյանական շնորհանդեսները: Միջոցառումները նախաձեռնել էր ՀՀ սփյուռքի նախարարությունը:
Հունվարի 12-ին ՀՀ սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանն ընդունեց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանի տնօրեն Տ. Արարատ քահանա Պողոսյանին և փոխտնօրեն Պապին Մուրադյանին:
Ողջունելով հյուրերին՝ Հրանուշ Հակոբյանը բարձր գնահատեց Մայր Աթոռում գրադարանային գործի պատշաճ կազմակերպման աշխատանքները:
Մատենադարանի տնօրինությունը նախարարին տեղեկացրեց սփյուռքահայ գրողների հրատարակած գրքերի եւ սփյուռքահայ մտավորականների անձնական գրադարաններից Մատենադարանին նվիրելիք գրականության անբավարար լինելու մասին՝ այս հարցում ակնկալելով նախարարության աջակցությունը:
Հունվարի 8-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանում Ամանորի և Սուրբ Ծննդյան տոների առիթով հանդիպեց Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի գտնվող բաժինների պաշտոնեության հետ:
Տերունական աղոթքից հետո Մայր Աթոռի Վարչատնտեսական բաժնի տնօրեն Գերաշնորհ Տ. Մուշեղ եպիսկոպոս Բաբայանը ներկաների անունից շնորհավորեց Նորին Սրբությանը բերկրալի տոների առիթով` վստահեցնելով, որ Մայր Աթոռի պաշտոնեությունը պիտի շարունակի լծակից լինել Հայոց Հայրապետին ազգանպաստ և եկեղեցաշեն ծրագրերի իրականացման գործում:
«Հովհան Օձնեցի Իմաստասեր կաթողիկոսը և նրա ժամանակը» խորագրով գիտաժողովն անցկացվեց դեկտեմբերի 5-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի Կոմիտասյան սրահում Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի բարձր նախագահությամբ:
Այն նվիրված էր կաթողիկոսի գահակալության 1300-ամյակին: Նախաձեռնել էին Գուգարաց թեմը, Գևորգյան հոգևոր ճեմարանը և Մայր Աթոռի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանը:
Գիտաժողովը սկսվեց Տերունական աղոթքով, որից հետո բացման խոսքով հանդես եկավ Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի տեսուչ Հոգեշնորհ Տ. Գարեգին վարդապետ Համբարձումյանը: Գիտաժողովի մասնակիցներին ողջունեց նաև «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանի տնօրեն Արժանապատիվ Տ. Արարատ քահանա Պողոսյանը:
Նոր հրատարակություն
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Հրատարակչական բաժինը, Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օրհնությամբ, լույս է ընծայել ««Արարատ»-ի բնագիրները» գրքի Բ հատորը, որը հրատարակության է պատրաստել Սուսաննա Նահապետյանը:
Գրքում ափոփված և ներկայացված են Մայր Աթոռի «Արարատ» հանդեսի հրատարակման ամբողջ ընթացքի՝ 1868-1919 թթ. տարիների պաշտոնաթերթի, միաբանության և նրա առանձին անդամների բնագրական հետաքրքրությունների և իրագործումների ամբողջական պատկերը, լայն ընդգրկումն ու տարողությունը:
Նոր հրատարակություն
Թովմա Մեծոփեցու «Հիշատակարանը» Կաթողիկոսական Աթոռի՝ 1441թ. Սսից Սուրբ Էջմիածին վերադարձին նվիրված գլխավոր վավերագիրն է՝ Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու և հայ ժողովրդի պատմության նոր շրջափուլի խոսուն վկան:
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օրհնությամբ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Հրատարակչական բաժինը լույս է ընծայել «Հիշատակարանը» (բնագիրը զուգադիր՝ գրաբար և աշխարհաբար): Գիրքը հրատարակության է պատրաստել Մայր Աթոռի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանի և Հրատարակչական բաժնի տնօրեն Արժանապատիվ Տ. Արարատ քահանա Պողոսյանը: Աշխատությունը գրաբարից աշխարհաբար է փոխադրել բանասիրական գիտությունների դոկտոր Արշակ Մադոյանը:
Կրոնական թանգարաններն իրենց առաքելությամբ մարդու առջև բացում են աստվածային մշակույթի դռները և նրան հայտնում ճշմարտությունը: Երբ մարդ գիտակցում է, որ ինքն աստվածային մշակույթի ստեղծագործությունն է, նա իր արարելու կարողությունը, ինչպես Արարիչն Աստված, կծառայեցնի բացառապես բարին կերտելու, բարություն ու սեր սփռելու և լուսավորելու համար: Հենց այս համոզմամբ ու նպատակով հոկտեմբերի 30-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանում տեղի ունեցավ «Միջմշակութային և միջկրոնական երկխոսություն. կրոնական թանգարանների առաքելությունը» կոնֆերանսը: Օրհնությամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի թանգարանների ջանքերով, համագործակցությամբ «Կոնրադ Ադենաուեր» հիմնադրամի և ԵՀԽ-ի Հայաստանյան միջեկեղեցական բարեգործական Կլոր սեղան հիմնադրամի համաժողովին մասնակցեցին թանգարանագետներ և արվեստագետներ Հայաստանից, Ռուսաստանից, Իտալիայից, Իրանից և Ֆինլանդիայից: