Լուրեր

 (պատառիկներ Լեոյի «Մեսրոպ Մաշտոց» գրքից)

…Ուսուցիչն ու աշակերտը միասին. և աշակերտը այժմ էլ, հազարավոր տարիներից հետո, իր առանձնության անկյունից կարծես նույն հիացմունքով է նայում այդ պատերին, որոնց ետևում ծածկված է ուսուցիչը…

Նստենք, ընթերցող, Օշականի եկեղեցու բակում: Վաղարշապատի այրվող դաշտից հետո ո՜րքան հաճելի է հանգստանալ այս՝ մեղմ օրորվող ծառերի զով շվաքում: Սարի շունչը հանդարտ շոյում է մեր ճակատը, եկեղեցու պատերը քաղցր խորհրդավորություն են հաղորդում ամառնային առավոտին: Դարերն են շշնջում, լսենք նրանց: Ես դիտմամբ բերեցի ձեզ այստեղ: Մեսրոպի պատմությունը մի այլ տեղ անել չուզեցի: Լա՛վ է խոսել վկաների ներկայությամբ. ահա՛ Վահան Ամատունին, ահա և ինքը, մեծ մարդը…

Չեննայի (Մադրաս) հայոց եկեղեցում պահվող ու ոչնչացման եզրին գտնվող մի շարք արխիվային նյութեր թվայնացվել են: Մտահղացման  հեղինակը հնդկահայոց հոգևոր հովիվ և Կալկաթայի Հայոց Մարդասիրական ճեմարանի կառավարիչ, հոգեշնորհ Տ. Մովսես աբեղա Սարգսյանն է: Նախ նա նյութերը տեղափոխել է Կալկաթայի Հայոց Մարդասիրական ճեմարան, ապա որոշակի վերականգնման աշխատանքներ կատարելուց հետո՝ դրանք թվայնացրել:

Հայ երգահան, նշանավոր եկեղեցական Կոմիտաս Վարդապետի և նրան վերաբերող գրքերի և անձնական իրերի ցուցադրությունը  բացվեց սեպտեմբերի 27-ին Մայր Աթոռի  «Վաչե և Թամար Մանուկյան» մատենադարանում: Դիրիժորական փայտիկները, թանաքաման գրչակալը, մոմակալը, կնիքի բռնակը, սուրճի գավաթը, կարծես, տեսանելի են դարձնում Կոմիտասի աշխարհը: Ամենն ամբողջանում է երգերի նոտաների շուրջ և նրա մտահոգ ու խոհուն հայացքի տակ:

Ցուցադրությունը բաց է:

Այսօր Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարան այցելեցին Թեհրանի հայոց թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Տեր Սեպուհ արքեպիսկոպոս Սարգսյանը և փոխառաջնորդ Տեր Մակար եպիսկոպոս Աշգարյանը:

Սրբազան հայրերը շրջեցին Սբ. Էջմիածնի Մատենադարանում, տեղեկացան վերջին շրջանի գործունեությանը և նորություններին:

Սեպուհ Սրբազանն իր մակագրությամբ Մատենադարանին նվիրեց Տ. Հովհաննես ավագ քահանա Հաճյանի «Հայոց տաժանքի ճամբաներով» երկհատորյակը: 

Գրադարանային ցանցի աջակցության ծառայությունների և գրադարանների արդիականացումը Հայաստանում, Մոլդովայում և Բելառուսում հնարավոր է  գրադարանների անձնակազմի զարգացման և գրադարանային ծառայությունների բարեփոխումների միջոցով: Այս թեմայով սեպտեմբերի 10-13 ՀՀ պետական կառավարման ակադեմիայում  անգլերեն լեզվով վարպետության դասեր անցկացվեցին  գրադարանավարների համար:

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օրհնությամբ ու հրավերով Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին են ուխտի եկել Լիբանանի «Սուրբ Էջմիածնի կրոնասեր տիկնանց համախմբման» 75 անդամներ:

Լիբանանից, ԱՄՆ-ից և Կանադայից Հայրենիք ժամանած հայորդիները Վեհափառ Հայրապետի օրհնությամբ մեկ շաբաթ շարունակ ապրելու են Մայրավանքում, միաբանների հետ մասնակցելու են Ս. Պատարագի 

Մինչև 301 թ. Ս. Գրի­գոր Լու­սա­վոր­չի և Տրդատ Գ ­թա­գա­վո­րի կող­մից քրիս­տո­նեութ­յու­նը որ­պես պե­տա­կան կրոն հռչա­կե­լը՝  Հա­յաս­տա­նում արդեն իսկ քրիստոնեությունը տարածվել էր Ս. Թադեոս և Ս. Բարդուղիմեոս Առաքյալնեևրի կողմից:  Ըստ պահպանված հայ և օտար մատենագրական տեղեկությունների՝ Հա­յաս­տա­նի տար­բեր գա­վառ­նե­րում Ա-Գ դարերում  առկա էին ձևավորված քրիս­տո­նեա­կան հա­մայնք­ներ,  ո­րոնց ա­ռաջ­նորդ­ում էին ա­ռաք­յալ­նե­րի կող­մից ձեռնադրված և նշա­նակ­ված ե­պիս­կո­պոս­նե­րը:

Քրիստոնեությունը Հայաստանում պետական կրոն հռչակելու ժամանակ՝ Տրդատ Գ­-ի օրոք (287-330 թթ.), Մեծ Հայ­քը բա­ժան­ված էր 30 գա­վառ­նե­րի և, ըստ այդմ էլ, Գրի­գոր Լու­սա­վո­րի­չը կար­գում է 30 «գե­րա­գոյն բարձս» ե­պիս­կո­պոս­նե­րի,  ո­րոնք «մե­ծա­թոռ» կամ «ա­թո­ռեըն­կալք կամ ա­թո­ռա­կիցք» են կոչ­վել և հայ­րա­պե­տա­կան,  նվի­րա­պե­տա­կան ժո­ղով­նե­րի ժա­մա­նակ, սահ­ման­ված կար­գի և հեր­թա­կա­նութ­յան հա­մա­ձայն, ի­րենց ո­րո­շա­կի տե­ղերն ու­նեին Հայոց Հայ­րա­պե­տի աջ ու ձախ կող­մե­րում: Այսպես սկբնավորվեց Հայ Եկեղեցու թեմական-վարչական կառուցվածքը, որը չնչին փոփոխություններով շարունակվում է առ այսօր:

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օրհնությամբ, Մայր Աթոռ ՍուրբԷջմիածնի Հրատարակչական բաժինը լույս է ընծայել Ոսկանյան Աստվածաշնչի հրատարակության 350-ամյակին նվիրված` Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում 2016 թ. հոկտեմբեր 6-8 օրերին «Հայերեն Սուրբ Գրքի թարգմանությունն ու հրատարակությունը պատմության հոլովույթում» միջազգային գիտաժողովի նյութերը՝ խմբագրությամբ պ.գ.դ. Գևորգ Տեր-Վարդանյանի:

Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանի և ՀՀ Սփյուռքի նախարարության համատեղ կազմակերպած «Հայաստանի Հանրապետությունը և Հայ Եկեղեցու դերակատարությունը հայոց պետականության կայացման գործում (1918-2018 թթ.)» խորագրով գիտաժողովի մասնակիցները հանդես եկան ուղերձով:

Սուրբ Էջմիածնի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» մատենադարանում այսօր տեղի ունեցավ Հայաստանի Հանրապետության 100-ամյակին և մայիսյան գոյամարտերին նվիրված գիտաժողովը:

Մայիսյան հերոսամարտերի և Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հռչակման 100-ամյակի տոնակատարությունների շրջանակում Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանում բացվել է թեմատիկ ցուցադրություն՝ «Անկախությունից դեպի անկախություն» խորագրով:

Հանրության ուշադրությանն են ներկայացվում 1918-1920 թթ. Ս. Էջմիածնում /Վաղարշապատում/ տպագրված գրքերը եւ նշյալ թվականներին վերաբերող ուսումնասիրություններն ու արխիվային ժողովածուները:

Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանը և ՀՀ սփյուռքի նախարարությունը համատեղ կազմակերպել են գիտաժողով՝ նվիրված Մայիսյան հերոսամարտերի և Հայաստանի Առաջին Հանրապետության 100-ամյակին՝ «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՀԱՅ ԵԿԵՂԵՑՈՒ ԴԵՐԱԿԱՏԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՅՈՑ ՊԵՏԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԿԱՅԱՑՄԱՆ ԳՈՐԾՈՒՄ (1918-2018 ԹԹ.)» խորագրով:

Գիտաժողովը տեղի կունենա 2018 թ. մայիսի 22-ին՝ ժամը 10:00-ին, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի «Վաչե և Թամար Մանուկյան» Մատենադարանում:

Զեկուցումները կհրատարակվեն «Էջմիածին» ամսագրում և առանձին ժողովածուով: