Համագործակցություն
Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքության «Գալուստ Գյուլբենկյան» գրադարան
Հայոց պատրիարքության Գալուստ Գյուլբենկյան գրադարան-մատենադարանը Երուսաղեմի հայկական գիտամշակութային հաստատություններից է։ Պատմական տվյալների համաձայն Սրբոց Հակոբյանց վանքին կից ձեռագրատուն է եղել դեռևս 12-րդ դարից սկսած, 1932 թվականից գործել է Գյուլբենկյանի հովանավորությամբ բացված գրադարանը։ Գրադարանն իր մեծությամբ աշխարհում երկրորդ տեղն է զբաղեցնում Երևանի Մատենադարանի հավաքածուից հետո։
Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքարանի Գալուստ Գյուլբենկյան գրադարանը հավաքում, պահպանում և կրոնական ու աշխարհիկ համայնքի կրթության, զարգացման և հզորացման համար հասանելի է դարձնում մեծ թվով գաղափարներ և տեղեկատվություն: Գյուլբենկյան գրադարանը կառուցվել է 1929 թվականին Գալուտ Գյուլբենկյանի աջակցությամբ, ծնողների՝ Սարգսի և Տիրուհու հիշատակին, Երուսաղեմի Հայոց պատրիարք Եղիշե Դուրյանի (1921-1929 թթ.) հոգևորական ծառայության 50-ամյակի կապակցությամբ: Գրադարանի կառուցմանն աջակցել են նաև Լոնդոնի Սուրբ Սարգիս հոգաբարձուների հիմանդրամը, հայ անհատներ և կազմակերպություններ աշխարհի տարբեր ծայրերից: Ֆինանսավորման հիմնական մասը տրամադրել է Գալուստ Գյուլբենկյանը:
Գալուստ Գյուլբենկյանը, Պատրիարք Եղիշե Դուրյանը, ինչպես նաև նրա հետևորդ Պատրիարք Թորգոմ Գուշակյանը մատենասերներ էին և գիտակցում էին կրթության և գրքերի կարևորությունը: Պատրիարք Եղիշե Դուրյանը չտեսավ գրադարանի բացումը, քանի որ մահացավ 1930 թվականին:
Գյուլբենկյան գրադարանը պաշտոնապես բացվել է 1932 թվականին Սուրբ Թարգմանչաց տոնի օրը: Գրադարանի հավաքածուն բացման ժամանակ ներառում էր պատրիարք Դուրյանի անձնական հավաքածուն, ավելի քան 10000 գիրք, որն ամեն տարի համալրվեց 1000 գրքով: Գրադարանի հավաքածուում ներառվեցին վանական ընթերցասրահում, ինչպես նաև որոշ վանականների անձնական հավաքածուների գրքեր: Բացման ժամանակ գրադարանն ունեցել է 25000 գիրք, որոնց մեծ մասը՝ հայերենով: Գրադարանն ունի աշխարհի ցանկացած վայրում տպագրվող հայերեն պարբերականների բաժանորդագրություն:
Առանձին սենյակներում է պահվում հազվագյուտ կամ ավելի վաղ տպագրված տիտղոսաթերթեր: 1833 թվականին Երուսաղեմում հայերը հիմնել են առաջին տպագրական մամուլը: Գրադարանն ունի հայերեն և այլ լեզուներով գրքերի, պարբերականների և թերթերի անընդհատ աճող հավաքածու, ինչպես նաև Պատրիարքարանի պաշտոնական պարբերական «Սիոն»-ի ամբողջական հավաքածուն:
Գրադարանը համարվում է Մերձավոր Արևելքի ամենախոշոր հայկական գրադարաններից մեկը:
